Katalog zbiorów biblioteki

Wydanie z opracowaniem Okładka: twarda, Rok wydania: 2008.

... W odległym od wydarzeń europejskich zakątku, w szczelnie odciętej od powstającego właśnie państwa polskiego ziemi, działy się rzeczy wielkie, o całej przyszłości tego kraju na długie czasy decydujące. Padał w gruzy dawny początek, oparty na rządach dynastii carskiej, ale zarazem starano się także doszczętnie zburzyć wszelkie ślady dominującej tam kulturalnie polskości. Autorka patrzała z bliska na postęp tych usiłowań i miała sposobność obserwować je jak najdokładniej, będąc jedną z ich ofiar. (...) Toteż opis wydarzeń, jakie ludność, czy to polska, czy to ruska, przeżyła od wybuchu rewolucji rosyjskiej aż do wkroczenia pierwszych oddziałów regularnych wojsk polskich, będzie z pewnością raz na zawsze jednym z najcenniejszych i najwiarygodniejszych materiałów dla przyszłych historyków tych wypadków. [Ze "Wstępu" Stanisława Estreichera do pierwszego wydania "Pożogi"]

Zofia Kossak - mieszkanka Kresów - przeżyła rewolucję bolszewicką i była świadkiem bestialstwa, które dotknęło polskich ziemian kresowych. Swoje przeżycia z tego okresu opisała w powieści, która jest kolejnym świadectwem martyrologii Polaków.

Książka zawiera spisane i opublikowane zaraz po wojnie relacje autorki z siedmiomiesięcznego pobytu w niemieckim obozie koncentracyjnym dla kobiet w Birkenau w latach 1943-1944. Jest ona nie tylko przejmującym zapisem niewyobrażalnego okrucieństwa, z jakim spotkały się tam więźniarki różnych narodowości, ale i świadectwem postaw usiłujących ocalić resztkę ludzkiej godności w tym nieludzkim miejscu. Ostatnie słowo bowiem nie należy do zła, a cierpienie ma swój sens, jeśli tylko nie będziemy się zamykali w doczesnej perspektywie."Gdyby przeżycie lagru było ponad siły, toby Bóg tego nie żądał, bo On wie, na ile nas stać. Czyli całe zagadnienie sprowadza się do tego, czy się wierzy, czy nie. W lagrze bardziej niż gdziekolwiek winno być: tak - tak; nie - nie. Bo musimy nie tylko to zło przyjąć i znieść, ale je zwalczyć. Jak?... Jeżeli się uda znosić to, co my znosimy, nie czując nienawiści, nie pragnąc osobistej zemsty, to tym samym zwalczamy lagier".Napisanie tej książki dla autorki to kwestia obowiązku, a w zasadzie posłannictwa. "Bóg na to pozwolił niektórym ludziom oglądać piekło na ziemi i wrócić, by dali świadectwo prawdzie?". Dodatkowym zamysłem Z otchłani, było przedstawienie na progu zakończenia II wojny światowej nowych celów wychowawczych. Na ostatniej stronie Z otchłani ( wszystkich wydań ) autorka jasno stwierdza - Wychowywać inaczej ludzi! Dotykamy sedna sprawy, celu właściwego tej książki.

Zofia Kossak, "primo voto" Szczucka, "secundo voto" Szatkowska, wywodziła się z niezwykłego rodu i właśnie to dziedzictwo zaważyło na jej życiowych wyborach. Wnuczka Juliusza, bratanica Wojciecha, blisko spokrewniona z Magdaleną Samozwaniec i Marią Pawlikowską-Jasnorzewską. Od początku żyła w świecie artystów, malarzy, literatów. Zgodnie z rodzinną tradycją studiowała malarstwo, w końcu jednak została pisarką, której proza historyczna, w tym "Błogosławiona wina" i Krzyżowcy, czytana jest do dziś. Wspaniałe wychowanie, empatia i głęboka wiara pisarki zaznaczyły się szczególnie podczas okupacji. Zofia Kossak z wielkim oddaniem zaangażowała się w niesienie pomocy Żydom i działalność "Żegoty". Trafiła na Pawiak, a później do Auschwitz, skąd - jak napisała - "wyszła w najgorszej formie fizycznej, ale najlepszej duchowej". Widziała wokół siebie kobiety załamane, zdesperowane i takie, które przy życiu podtrzymywała tylko myśl o zemście. Pokazała im sposoby przetrwania obozu. Nie tolerowała nieuprzejmego traktowania ludzi, braku szacunku dla przyrody i zwierząt. Wszyscy, którzy się z nią zetknęli, podkreślali jej prawość, zrozumienie dla drugiego człowieka, odwagę zarówno w wyrażanych poglądach, jak i w postępowaniu. "Wielu z nas kazała nazywać się po prostu Ciotką i faktycznie przyjmowaliśmy i odczuwali ją jako członka bliskiej rodziny" - wspominał Władysław Bartoszewski. "Była kobietą niezwykłą, "bożym szaleńcem", mówili o niej: świetlana postać, najszlachetniejszy płomień, natchnienie Polski podziemnej, najdzielniejsza z dzielnych, bohaterska "Weronika", nieustraszona "Ciotka", osoba życzliwa, pełna wdzięku i uśmiechu, o żywych, rozświetlonych oczach, wspaniała kobieta o miłym sposobie bycia, przyciągająca ludzi młodych dzięki swej promieniującej naturze, prostocie, niezachwianej wierze i pogodzie ducha."