Pierwsza książka Józefa Tischnera - zbiór szkiców filozoficznych z lat 60. i 70. - stanowi wprowadzenie w centralne dla jego myśli zagadnienia wolności i nadziei. Znalazły się w niej m.in. głośne teksty "Chochoł sarmackiej melancholii", "Refleksje o etyce pracy", "W poszukiwaniu istoty wolności" oraz "Wiązania nadziei". Według Tischnera najpilniejszym zadaniem chrześcijaństwa jest "praca nad nadzieją bliźniego". "Ani wiara, ani nawet miłość nie odcisnęły na chrześcijańskim widzeniu bliźniego takiego piętna, jakie odcisnęła na nim nadzieja" - pisał. "Człowiek broni siebie swą nadzieją i swą nadzieją walczy o swą ludzką twarz".
