Katalog zbiorów biblioteki

"Szkice z piekła uczciwych" są podzielone na cztery rozdziały, a każdy opowiada o losach innego bohatera. Pierwszy - "Wielki błąd życia" opowiada o staruszku, który zawsze pomagał innym, lecz nigdy nie miał z tego korzyści. Jego życiową pasję i inwestycją była księgarnia w której sprzedawał także obrazy. Pewnego dnia zjawia się u niego chłopiec który zostawia w księgarni broszury. Kilka dni później staruszka zgarnia na komisariat milicja, a sklep zostaje opieczętowany. Przed pójściem do szpitala, Trentowski trafia jeszcze do starego znajomego, dyrektora Szarejko. Chciał zadać mu bardzo ważne pytanie, jakie w końcu zadajemy sobie i my sami: "Komu i na potrzebne było życie takie jak moje?"Kolejny rozdział, to opowieść o Lewandowskim, dyrektorze fabryki, którego w wyniesiono na taczkach w wyniku buntu. Lewandowski zadaje sobie pytanie: Dlaczego? Przecież zawsze robił dla ludzi wszystko, aby tylko było im dobrze. A oni tak mu się odwdzięczają. Rodzina ma mu za złe, że przyniósł wstyd. On sam czuje w sobie hańbę. Dlaczego nie wyszedł robotnikom naprzeciw? Nie wyszedł z godnością? Nie wie. Lecz po kilku dniach, robotnicy przychodzą i proszą, aby wrócił. On po pewnym namyśle zgadza się, lecz pod jednym warunkiem - ma wrócić do fabryki tak, jak stamtąd wyjechał - na taczkach. Wszyscy obserwują tę scenę z mieszanymi uczuciami.Rozdział trzeci to przemowa zabójcy Feliksa Bigla wobec sędziów. Bigiel wspomina lata przyjaźni i dokonania Bigla. Feliks prowadził audycję radiową, napisał książkę, był sławnym i poważanym człowiekiem. Oskarżony zarzuca mu jednak jedno - że Bigiel widział i słyszał w górę. Co to znaczy, Bigiel wiedział doskonale, dlatego unikał oskarżonego, jak ognia. Musiał jednak przyjść czas ich spotkania, mieszkali przecież w tym samym mieście. Spotkanie to, skończyło się śmiercią jednego z nich. Ale czy na pewno? Oskarżony twierdzi, że Bigiel - wciąż żyje.Czwarty rozdział to opowiadanie o pisarzu Judyckim, który właśnie został laureatem nagrody literackiej, już trzeciej w swoim życiu. Rodzina zorganizowała z tego powodu małe przyjęcie, lecz przerwała je wizyta młodego wielbiciela Judyckiego - Pietkiewicza. Opowiedział on pisarzowi o swym przyjacielu, który zniknął niedawno. Należał on do podziemnej organizacji a sam Pietkiewicz do ZMP. Opowiadając to Judyckiemu - mimowolnie zdradził przyjaciela, którego tak cenił.

Świt drugiej wojny światowej. Do wioski zbliża się front. Jakub, pasterz, jest świadkiem ucieczki państwa z miejscowego dworu. Kiedy kierowany ciekawością, przekracza próg pałacu, zagłębia się w świat arystokracji - na poły realny, na poły utkany z fantazji. Przemierza puste korytarze i zasiada w fotelach, wcielając się w rolę arystokraty. Wizje przodków i wyobrażenia o innym życiu przenikają go zwolna, zmieniając jego świadomość. Jakub staje się swoim własnym panem.Wiesław Myśliwski za pomocą żywego monologu bohatera ukazuje pełną napięć dynamikę ludzkiej świadomości. Jakub wciela się w role, zakłada maski wybierane z rekwizytorium rzeczywistości, w której żyje. Myśl i język pozbawione barier, świat bez granic społecznych - oto pełna wewnętrznej siły pisarska wizja na miarę epoki.

(opis pochodzi z wydania serii Biblioteki Narodowej, podawany jako nota wydawcy)Tylko Beatrycze to jedna z najlepszych i najczęściej czytanych powieści historycznych Teodora Parnickiego. Bohater - wychowanek klasztoru cystersów wieleńskich - poszukując prawdy o swym ojcu, przemierza Polskę i Europę przełomu XIII i XIV wieku. Powieść jest zarazem rodzajem śledztwa i psychoanalizy. Wstęp odkrywa wiele nieznanych wcześniej inspiracji autora - doskonale wprowadza w całokształt twórczości Parnickiego, jak i problematykę samej powieści.

Na skraju miasteczka stoi żydowska karczma, do której przy ciepłej pogodzie zachodzą spacerowicze. Nagle - wybucha wielka wojna. Do karczmy ściągają nieświadomi zagrożenia chasydzi. Zaczyna się noc, po której nic już nie będzie takie jak wcześniej. "Austeria", wydana po raz pierwszy w 1966 roku, odtwarza różnorodność kulturową Galicji z czasów młodości pisarza.Julian Stryjkowski (1905-1996) wychowywał się w tradycyjnej rodzinie żydowskiej. Dzieci mełameda, czyli nauczyciela w chederze, chciały jednak poznać szerszy świat. Przyszłego pisarza języka polskiego uczyła starsza siostra, której dedykowana jest "Austeria". Później studiował we Lwowie. Lata drugiej wojny światowej spędził w ZSRR. O okresie lwowskim i swojej fascynacji komunizmem wielokrotnie opowiadał - między innymi w powieści "Wielki strach" (pierwszy raz wydana poza cenzurą w 1980 roku). Jeszcze w Moskwie na wieść o Zagładzie zaczęła powstawać powieść "Głosy w ciemności", która musiała czekać na druk aż 10 lat. "Austeria", należąca do cyklu galicyjskich powieści Stryjkowskiego, zekranizowana została przez Jerzego Kawalerowicza w 1982 roku.

W kawiarni, w parku, na herbatce w prywatnym mieszkaniu - a tak naprawdę w bliżej nieokreślonym miejscu i czasie - spotykają się Sędzia, Radca, Rejent, Mecenas, Doktor i Profesor Tutka. Ich żywiołem jest rozmowa. Tutka, opowiadając pozornie błahe przypadki, posługuje się konwencją opowiastki filozoficznej, aby sprowokować słuchaczy do refleksji, a często do rewizji utartych pojęć.Lapidarność i aforystyczność stylu, subtelność aluzji, drwiny i niedopowiedzeń, kryjące autentyczne emocje - to cechy tych mistrzowskich opowiadań.Profesor Tutka, uosobienie kunsztu narracyjnego, operującego różnymi środkami, od gawędy do paradoksu, stanowi znakomitą kreację literacką Jerzego Szaniawskiego, a jego cykl miniatur należy do świetnych osiągnięć prozy polskiej XX wieku.Michał Głowiński

"Polska jesień" Jana Józefa Szczepańskiego zasługuje na przypomnienie nie tylko z powodu okrągłej rocznicy wybuchu II wojny światowej. To ciągle najlepsza powieść o tamtym wrześniu. (...)O "Polskiej jesieni" pisano, że demitologizuje naszą historię. Trudno powiedzieć, czy taką intencję miał Szczepański. Czytając jego książkę, widzi się, że po prostu nie miał zamiaru upiększać klęski.

Bohaterem powieści "Dwie głowy ptaka" (1970 r.), uważanej za najwybitniejszą część cyklu, jest ostatni powstańczy naczelnik Warszawy Aleksander Waszkowski, który traci wiarę w sens walki.